ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ (ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ 22 ΜΑΡΤΗ)

Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό - 22 Μαρτίου 2013

Η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό καθιερώθηκε στη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο Ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας το 1992. Τη σχετική απόφαση πήρε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ που όρισε την 22α Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό.

Το Νερό, ο επονομαζόμενος και λευκός χρυσός, πηγή ζωής για τον άνθρωπο, βρίσκεται ανισομερώς κατανεμημένο στον πλανήτη.

• Το 1/6 του πληθυσμού της γης, δηλαδή πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι, δεν έχουν πρόσβαση σε υδάτινες πηγές.

• 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι πίνουν νερό από μη ασφαλείς πηγές.

• 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι στερούνται και των πλέον βασικών συνθηκών υγιεινής.

• 400 εκατομμύρια παιδιά, σχεδόν το 1/5 των παιδιών του κόσμου, στερούνται ακόμη και την ελάχιστη ποσότητα καθαρού νερού που χρειάζονται για να ζήσουν.

• 5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες σχετιζόμενες με μολυσμένα ύδατα, 10 φορές περισσότεροι από αυτούς που σκοτώνονται κάθε χρόνο σε πολέμους.

• 300 σημεία σ' όλο τον πλανήτη είναι δυνητικά πεδία συγκρούσεων σχετικά με το νερό, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Ο ΟΗΕ ξεκίνησε τον Απρίλιο 2004 δεκαετή καμπάνια με τίτλο «Νερό για Ζωή». Στόχος των δράσεων, που θα εφαρμοστούν από τις κυβερνήσεις όλων των χωρών του κόσμου, είναι η μείωση στο ήμισυ του αριθμού των ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό και στις βασικές συνθήκες υγιεινής.

Στον παρακάτω σύνδεσμο θα βρείτε ένα μικρό ηλεκτρονικό παιχνίδι φτιαγμένο από την ΕΥΔΑΠ Α.Ε το οποίο θα βάλει τα παιδιά σε σκέψη και θα πυροδοτήσει μια γόνιμη συζήτηση μέσα στην τάξη για την εξοικονόμηση του νερού.

http://www.eydap.gr/media/stagonoulis/Games/Eksoikonomisi_Nerou.exe

Επίσης, αν έχετε κάνει κάποια δράση που να σχετίζεται με το νερό, στα πλαίσια του προγράμματος «Παιδική HELMEPA» μπορείτε να μας τη στείλετε στο e-mail: helmepajunior@helmepajunior.gr, ώστε να την προβάλουμε με αφορμή τον εορτασμό της ημέρας.

Ο κύκλος του νερού

Πραγματοποιήστε το παρακάτω πείραμα για να κατανοήσετε καλύτερα τον κύκλο του νερού.

Υλικά: 1 μεγάλο διαφανές γυάλινο δοχείο νερό - 1 μικρό ποτήρι - πλαστική μεμβράνη - σελοτέιπ

Διαδικασία:

Τοποθετήστε στο κέντρο του μεγάλου γυάλινου δοχείου το μικρό ποτήρι.
Ρίξτε νερό στο μεγάλο γυάλινο δοχείο (ως 1/3 περίπου) προσέχοντας να μην μπει νερό μέσα στο μικρό ποτήρι.
Σκεπάστε το μεγάλο δοχείο με την πλαστική μεμβράνη και σφραγίστε το με σελοτέιπ.
Τοποθετήστε το σε μέρος που να το βλέπει ο ήλιος και αφήστε το για αρκετή ώρα.
Παρακολουθήστε και συζητήστε πώς βρέθηκε νερό μέσα στο μικρό ποτήρι.

Καθαρισμός της θάλασσας από πετρελαιοκηλίδα

Διαρροή πετρελαίου στη θάλασσα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Οι πετρελαιοκηλίδες είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστούν κάτι που μπορείτε και οι ίδιοι να συνειδητοποιήσετε αν κάνετε το παρακάτω πείραμα.

Υλικά:1 βαθύ πιάτο - νερό - 1 κουταλιά λάδι - βαμβάκι - χαρτοπετσέτα - σταγονόμετρο - κουτάλι

Διαδικασία:

Ρίξτε σε ένα πιάτο με νερό (αντιπροσωπεύει τη θάλασσα) μια κουταλιά λάδι (αντιπροσωπεύει την πετρελαιοκηλίδα) και ανακατέψτε ελαφρά (όπως κάνουν τα κύματα και ο αέρας). Προαιρετικά μπορείτε να βάλετε άμμο, πέτρες και άλλα αντικείμενα που συναντά κάποιος σε μία ακτή.

Προσπαθήστε να διαχωρίσετε το λάδι από νερό (απομάκρυνση της πετρελαιοκηλίδας) Χρησιμοποιήστε βαμβάκι, χαρτοπετσέτες, σταγονόμετρο και κουτάλι.

Συζητήστε τις συνέπειες μιας πετρελαιοκηλίδας σε ένα θαλάσσιο οικοσύστημα.

Αφαλάτωση θαλασσινού νερού

Είναι δυνατόν να αφαιρέσουμε το αλάτι από το νερό; Όπως μαθαίνετε στο σχολείο, το θαλασσινό νερό δεν είναι ασφαλές για κατανάλωση. Ωστόσο, είναι δυνατόν μέσα από τη διαδικασία της αφαλάτωσής του, να παραχθεί πόσιμο νερό. Αυτή είναι μια ιδιαίτερα γνωστή μέθοδος σε περιοχές που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της έλλειψης του πόσιμου νερού.

Η πραγματοποίηση του παρακάτω πειράματος είναι γρήγορη, η πραγματική διαδικασία όμως της αφαλάτωσης του νερού μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες.

Υλικά: 1 κατσαρόλα με καπάκι - νερό βρύσης - αλάτι - 1 κουτάλι - 1 γυάλινο ποτήρι

Διαδικασία:

1. Τοποθετήστε το καπάκι της κατσαρόλας στο ψυγείο.
2. Βάλτε μέσα στην κατσαρόλα νερό βρύσης.
3. Προσθέστε αλάτι στην κατσαρόλα με το νερό.
4. Ανακατέψτε το μίγμα για να διαλυθεί το αλάτι μέσα στο νερό.
5. Δοκιμάστε λίγο από το νερό και πείτε στην ομάδα σας τι διαπιστώσατε.
6. Στη συνέχεια βάλτε την κατσαρόλα πάνω στο μάτι της κουζίνας για να ζεσταθεί.
7. Μόλις αρχίσει να βράζει και να βγάζει ατμούς, τοποθετήστε το καπάκι της, που προηγουμένως βρισκόταν στο ψυγείο.
8. Μόλις σχηματιστούν οι πρώτες σταγόνες στο καπάκι αφαιρέστε το από την κατσαρόλα και τοποθετήστε το πάνω από ένα καθαρό ποτήρι.
9. Μαζέψτε στο ποτήρι τις σταγόνες και δοκιμάστε το νερό.
10. Παρατηρήστε τον πάτο της κατσαρόλας.

Ένα ακόμη πείραμα απλού καθαρισμού του νερού βρήκαμε σ' αυτό το ιστολόγιο:

http://tinanantsou.blogspot.gr/2012/11/blog-post_3.html

Είναι εύκολο και διασκεδαστικό για τα παιδιά της Πρώτης. Η βοήθεια βεβαίως των γονιών είναι απαραίτητη για να μη γίνουν ζημιές στο σπίτι...

Και προσέξτε: Το νερό που θα πάρετε στο τέλος όσο καθαρό και αν φαίνεται στο μάτι, δε θα είναι πόσιμο.

Πάρε μερικά ποτήρια νερό και ρίξε στο καθένα μία από τις παρακάτω ουσίες σε μικρή ποσότητα:

αλάτι, ζάχαρη, κολώνια, υγρή αμμωνία

Ανακάτεψε καλά. Τι παρατηρείς; Φαίνεται το νερό καθαρό;

Να θυμάσαι λοιπόν να μην πίνεις ποτέ νερό που δεν ξέρεις σίγουρα ότι είναι πόσιμο!

ΘΕΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ

ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΕΝΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ

Αφίσα από το διαγωνισμό ζωγραφικής της Helmepa Junior, το 2010, με θέμα:

ΠΡΑΣΙΝΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ, ΦΙΛΙΚΑ ΠΛΟΙΑ

ΣΕ ΓΑΛΑΖΙΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ

Να θυμίσουμε επίσης ότι ο φετινός διαγωνισμός της Helmepa Junior έχει θέμα:

ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΠΩΣ ΖΩ Σ' ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΚΑΘΑΡΟ!

Σαν θα διψάσεις για νερό,

θα στύψουμε ένα σύννεφο!

Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου

Τρέχει, τρέχει, τρέχει το νερό
τρέχει τρέχει τρέχει το νερό στο μύλο
έπιασες καινούριο φίλο
τρέχει, τρέχει, τρέχει το νερό
τρέχει τρέχει τρέχει το νερό στ’ αυλάκι
σ’ άλλον έδωσες φιλάκι

Παίζει με το ήλιο το νερό
τρέχει, τρέχει, τρέχει το νερό
παίξαμε και μεις με τ’ όνειρο
τρέχει τρέχει τρέχει το νερό στο μύλο
κι όλα γίνονται βαριά
στου καιρού τη ζυγαριά

Τρέχει, τρέχει, τρέχει το πουλί
τρέχει τρέχει τρέχει το πουλί στα κλώνια
σαν τα νιάτα, σαν τα χιόνια
τρέχει, τρέχει, τρέχει το πουλί
τρέχει τρέχει τρέχει το πουλί στα δέντρα
ήσουν της καρδιάς μου αφέντρα

Τρέχει το πουλί να το χαρώ
Τρέχει, τρέχει, τρέχει το πουλί
παίξαμε και μεις με τ’ όνειρο
τρέχει τρέχει τρέχει το πουλί στα δέντρα
κι όλα γίνονται βαριά
στου καιρού τη ζυγαριά.



Στίχοι: Πυθαγόρας
Μουσική: Απόστολος Καλδάρας

Σαν ήμουνα παιδί κι εγώ
φτερούγισα απ’ την κούνια
όμως μαχαίρια έβλεπα
στης Πόλης τα καντούνια

Κυνηγημένος μιαν αυγή
ετράβηξα τους δρόμους
φωτιά στα πόδια μου η γη
κι η μοναξιά στους ώμους

Φέρτε μου νερό να ξεδιψάσω
και μια πέτρα για να ξαποστάσω
τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω
απ’ όσα πέρασα

Μάρω Λοΐζου

Το χαμογελαστό συννεφάκι

Οι περιπέτειες του Χαμόγελου είναι ένα βιβλίο με πολλές μικρές ιστορίες που γεννήθηκαν από τη συνεργασία που είχε η συγγραφέας με τα παιδιά. Το Χαμόγελο ταξιδεύει και απ' όπου περάσει, φέρνει τη χαρά και την ελπίδα.


Το Χαμόγελο δεν άντεξε. Μα και ποιος θ' άντεχε μια τέτοια μυρουδιά. Κι όταν η ώρα είναι μία το μεσημέρι. Κι όταν απ' το πρωί γυρνάς στους δρόμους. Κι όταν δεν έχεις φάει τίποτε όλη μέρα. Κι όταν... ε, δε χρειαζόντουσαν άλλες δικαιολογίες. Δίνει ένα σάλτο και οπ! προσγειώνεται στην κουζίνα της κυρα-Κατερίνας.

— Βρε, καλώς το Χαμόγελο, είπε αυτή κι έλαμψε ολόκληρη. Πώς από δω;

— Ε... να... είπα να περάσω να δω τι κάνετε, τα μάσησε το Χαμόγελο. Καιρό έχω να σας δω... Ε, κι όπως και να το κάνουμε, κυρα-Κατερίνα μου, ξέσπασε, οι τηγανητοί σου κεφτέδες και νεκρό ανασταίνουν.

Γέλασε ικανοποιημένη η κυρα-Κατερίνα.

— Θα τηγανίσω και πατάτες, Χαμόγελο. Έχουμε και χόρτα βραστά. Κάθισε να φάμε παρέα.

Αυτό περίμενε και το Χαμόγελο. Στρογγυλοκάθισε στο τραπέζι κι αφέθηκε να χαρεί την προετοιμασία του μεσημεριάτικου φαγητού. Πηγαινοερχότανε στην κουζίνα η κυρα-Κατερίνα κι έστρωνε το τραπέζι και γύριζε τους κεφτέδες στο τηγάνι και σήκωνε το καπάκι κι έριχνε μια ματιά και στα χόρτα που βράζανε και τη ρωτούσε το Χαμόγελο πώς πήγε ο Γιαννάκης στο σχολείο φέτος, πέρασε την τάξη; Και το μπακάλικο του κυρ Αντρέα δουλεύει καλά; Βολεύτηκαν στην καινούργια ζωή;

— Βολευτήκαμε, δε βολευτήκαμε, Χαμόγελο, πρέπει να ζήσουμε, είπε η κυρα-Κατερίνα κι η φωνή της ακούστηκε στεγνή από την κατασταλαγμένη πίκρα. Όμως έκανε μια προσπάθεια, άλλαξε κουβέντα. Θα δεις και το Γιαννάκη σε λίγο. Άντρεψε* μέσα σ' αυτά τα τρία χρόνια. Δε θα τον γνωρίσεις πια, είπε κι έσκυψε ξανά πάνω από την κατσαρόλα της. Την τύλιξε ο ατμός σαν αγιοστέφανο. Καμάρωσε το Χαμόγελο την Ελληνίδα Παναγία. Βοηθάει τον πατέρα του στο μπακάλικο ο Γιαννάκης τώρα που δεν έχει σχολείο. Θα 'ρθουν όπου να 'ναι.

Κι όταν σε λίγο ήρθε ο Γιαννάκης κι ο κυρ Αντρέας, κι έκατσαν όλοι μαζί στο τραπέζι και πήγαινε κι ερχότανε η κουμανταρία* στα διψασμένα χείλη και γεύονταν οι άνθρωποι το φαΐ να χορτάσει το σώμα, να μπορέσει να τραβήξει την ψυχή μακρύτερα, έβλεπε το Χαμόγελο την κυρα-Κατερίνα στα μάτια κι η κυρα-Κατερίνα το Γιαννάκη κι ο Γιαννάκης τον κυρ Αντρέα κι έλεγες πως τίποτα κακό δεν μπορούσε ν' αγγίξει τον κόσμο, τίποτα κακό. Γιατί, τι ζητάει ο άνθρωπος; Λίγη γαλήνη, λίγη χαρά, ψωμί, νερό, δουλειά. Πολλά είναι τάχα;


Κι όταν αργότερα το Χαμόγελο, χορτάτο πια, αποχαιρέτησε το ευλογημένο σπίτι και βγήκε στο δρόμο κι είδε τα οδοφράγματα* και τα συρματοπλέγματα και τη Λευκωσία χωρισμένη στα δυο, από δω η ελληνική, από κει η τουρκική, απόρησε και πάλι το Χαμόγελο για την ανοησία του ανθρώπου και τι να πει δεν ήξερε, μόνο ένα ΓΙΑΤΙ; του ξέφυγε κι ανυψώθηκε στον κυπριακό ουρανό. Ένα τόσο δα Χαμόγελο πάνω από την πόλη, μικρό σαν καλοκαιριάτικο συννεφάκι.

Κι ήταν εκεί απάνω στον κυπριακό ουρανό που ένα άλλο τόσο δα Χαμόγελο, μικρό κι αυτό σαν καλοκαιριάτικο συννεφάκι, ήρθε σε λίγο και το συνάντησε.

Είχε ζήσει κι αυτό την ίδια ακριβώς ιστορία. Μόνο που τη νοικοκυρά τη λέγανε κυρα-Νεμπιλέ και τον άντρα της Γιουσούφ και τ' αγοράκι της Σουλεϊμάν. Μόνο που η κυρα-Νεμπιλέ μαγείρευε τας κεμπάπ, αλλά κι αυτηνής το τας κεμπάπ και νεκρό ανάσταινε, όπως της είπε το Χαμόγελο. Και καμάρωνε η Τουρκάλα Παναγιά και την τύλιγε κι αυτήν ο ατμός σαν φωτοστέφανο.

Κι όταν αργότερα και κείνο το Χαμόγελο, χορτάτο πια, αποχαιρέτησε το ευλογημένο σπίτι και βγήκε στο δρόμο και είδε τα οδοφράγματα και τα συρματοπλέγματα και τη Λευκωσία χωρισμένη στα δυο, από δω η τουρκική, απ' εκεί η ελληνική, απόρησε και τούτο το Χαμόγελο για την ανοησία του ανθρώπου και τι να πει δεν ήξερε, μόνο ένα ΓΙΑΤΙ; του ξέφυγε κι ανυψώθηκε κι αυτό στον κυπριακό ουρανό.

Κι όταν τα δυο Χαμόγελα, το τούρκικο και το ελληνικό, συναπαντήθηκαν εκεί ψηλά, κοιτάχτηκαν, χαμογέλασαν κι ενώθηκαν.

Ένα χαμογελαστό συννεφάκι πάνω από τη διχοτομημένη Λευκωσία. Και κάθε φορά που φυσούσε ο θαλασσινός αγέρας κι έπαιρνε το χαμογελαστό συννεφάκι μια κατά δω, μια κατά κει, το 'βλεπαν οι άνθρωποι από κάτω και μπερδεύτηκαν κι αυτοί, ποιο είναι το τούρκικο και ποιο είναι το ελληνικό.

Και μόνο τα δυο Χαμόγελα δεν μπερδεύονταν παρόλο τον τρελό χορό τους εκεί πάνω. Γιατί αυτά ξέρουν καλά πως τα Χαμόγελα δε χωρίζονται. Ένα μόνο Χαμόγελο υπάρχει. Αυτό που ανοίγει τον άνθρωπο και τον ωθεί* παραπέρα. Αυτό είναι που επιζεί τελικά.

* άντρεψε (αντρεύγω, αντριεύω): έγινε άντρας, αντρίεψε * (η) κουμανταρία: είδος κυπριακού κρασιού * οδοφράγματα (το οδόφραγμα): πρόχειρα οχυρώματα από ξύλα, πέτρες, οχήματα κ.λπ., για να φράζουν το δρόμο * ωθεί (ωθώ): τον σπρώχνει, τον οδηγεί με δύναμη