ΒΑΡΚΕΣ ΚΑΙ ΒΑΡΚΟΥΛΕΣ

Σπόιλερ:

από το Μουσείο Αλιείας του ΚΠΕ Αράχθου Άρτας

Και κάτι για να γελάσεις:

Η λέξη τρόπιδα είναι αρχαία ελληνική. Η λέξη καρίνα όμως είναι ιταλική. Οι Ιταλοί, ή πιο σωστά οι παππούδες τους οι Ρωμαίοι, είπαν έτσι την τρόπιδα γιατί τους θύμιζε καρύδι! Και συγκεκριμένα αυτό που είδαμε κιόλας μια μέρα στην τάξη, το καρυδότσουφλο! Να προσθέσω ότι οι Ρωμαίοι είχαν ήδη μάθει από τους αρχαίους Έλληνες τη λέξη κάρυο που σήμαινε καρύδι...

Σπόιλερ:

Ο Σωτήρης στην Πρέβεζα: πλαστικό



Η Μαρία στη Σαγιάδα: πλαστικό



Στις πηγές του Αχέροντα: πλαστικό



Στα Σύβοτα: πλαστικό

ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΣΚΑΦΩΝ

ΞΥΛΟ

ΜΕΤΑΛΛΟ

ΠΛΑΣΤΙΚΟ

Ημερολόγιο Πλοίου

Ηγουμενίτσα, Τρίτη, 19 Μαρτίου 2013

Η μέρα μας σήμερα ξεκίνησε με τραγούδι και χορό. Στον υπολογιστή του σχολείου μας είδαμε την Αλφαβήτα να αρμενίζει και το τραγουδάκι: Τι χαρά, τι χαρά, σκίζει η βάρκα τα νερά.

Είδαμε κατόπιν το Α της Αλφαβήτας, το αεροπλανοφόρο. Μας έκανε τρομερή εντύπωση με το τεράστιο μέγεθός του. Δε μας άρεσε όμως καθόλου που ένα τέτοιο καράβι χρησιμεύει για πόλεμο.

Αμέσως μετά περάσαμε στο Β, στη βάρκα. Το πιο μικρό από τα πλεούμενα. Από το γίγαντα δηλαδή στο νάνο. Κι όμως, πόσα έχει να μας διδάξει η βάρκα! Πρώτον γιατί έχει πίσω της ιστορία χιλιάδων χρόνων. Και δεύτερο γιατί γεμάτος είναι ο τόπος μας από βάρκες. Τις ξέρουμε καλά και οι περισσότεροι έχουμε ταξιδέψει με βάρκα.

Είδαμε στη συνέχεια πώς κινούνται οι βάρκες και μάθαμε ότι όλα τα πλεούμενα τα ξεχωρίζουμε από τον τρόπο που κινούνται σε κωπήλατα, ιστιοφόρα και μηχανοκίνητα.

Γυρίζοντας στην αίθουσά μας και με εποπτικό υλικό τα καραβάκια από μπουκάλι που είχαν φέρει μερικά παιδιά (με αφορμή το σχετικό μάθημα στη Γλώσσα), καθώς και τις βαρκούλες από χαρτί και τα ιστιοφόρα από πλαστελίνη που είχαμε φτιάξει παλιότερα, μελετήσαμε τον τρόπο κατασκευής των πλοίων. Μας προβλημάτισε γιατί τα πλοία από μπουκάλι δεν μπορούν να σταθούν και κυλάνε. Τα συγκρίναμε με μια περίεργη βαρκούλα από χαρτί που μας έφερε η δασκάλα μας και που είχε τελείως ίσιο πάτο. Αναρωτηθήκαμε πώς είναι τα αληθινά πλοία από κάτω. Έτσι βρήκαμε την αφορμή να μιλήσουμε για το σκελετό τους και ειδικά για την τρόπιδα ή καρίνα και τους νομείς.

Προσπαθήσαμε μάλιστα να φτιάξουμε με το μαγικό μας ραβδάκι (που πήρε τη θέση τρόπιδας) και πλαστελίνη για τους νομείς, ένα σκελετό πλοίου. Είδαμε πόσο δύσκολο είναι ακόμη και όταν δουλεύεις με πλαστελίνη.

Είπαμε πολλά και διάφορα. Παράδειγμα: για τη φτελιά που είναι το καλύτερο ξύλο για τις τρόπιδες των πλοίων και τη βελανιδιά που δίνει κι αυτή πολύ γερή ξυλεία για τα ξύλινα σκάφη. Αναφερθήκαμε και στην Αργώ, το πλοίο των Αργοναυτών, και τη βοήθεια που τους έδωσε η θεά Αθηνά στην κατασκευή του σκάφους. Μάλιστα τους πήγε και ένα κομμάτι από την ιερή βελανιδιά της δικής μας Δωδώνης!

Για το σπίτι πήραμε μια φωτοτυπία με το σκελετό μιας βάρκας για να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε κι εμείς έναν τέτοιο σκελετό με καλαμάκι για τρόπιδα και "φετούλες" από το χαρτονένιο κύλινδρο που έχει μέσα του το χαρτί υγείας για νομείς. Ή με ό,τι άλλο υλικό νομίζουμε κατάλληλο.

Να και ένας σύνδεσμος: http://mammy-on-line.blogspot.gr/ για βάρκες δωματίου! Ποιος ξέρει; Μπορεί κάποιον μπαμπά (ή και μαμά) να τον πιάσει το μεράκι και να θελήσει να μας φτιάξει μια τόσο μεγάλη βάρκα!

Γυρίζοντας στο σπίτι φτιάξαμε και ένα σταυρόλεξο: https://sites.google.com/site/prwtakia/ Για να παίξουμε με τις καινούργιες λέξεις που μάθαμε!

Η φουρνιστή της βάρκας!

Πολλές βάρκες έχουν μπροστά στην πλώρη τους ένα μέρος κλειστό με σανίδες ή με άλλο υλικό όταν δεν είναι ξύλινες. Όπως και τούτη η βαρκούλα, η μινιατούρα, που βρήκαμε στο σάιτ Naftoporos.gr

Τι είναι αυτό; και γιατί το έχουν; Για δείτε την επόμενη φωτογραφία:

Λέτε αυτό το σκεπασμένο μέρος να χρησιμεύει για το ψάρεμα; Να πατάει δηλαδή επάνω ο ψαράς και να ψαρεύει με το πυροφάνι και το καμάκι;

Χμ, μπορεί και γι' αυτό. Στις βάρκες το καθετί είναι καλά μελετημένο και τίποτα δε γίνεται χωρίς να υπάρχει λόγος. Για δείτε όμως μια ακόμη φωτογραφία:

Αυτή είναι μία βάρκα που τη λένε γόνδολα. Τέτοιες βάρκες υπάρχουν στην ιταλική πόλη Βενετία. Εκεί οι δρόμοι είναι από νερό! Και οι άνθρωποι για να πάνε από το ένα μέρος της πόλης στο άλλο παίρνουν γόνδολες, όπως εμείς παίρνουμε ταξί! Τις οδηγεί ο γονδολιέρης, όπως το ταξί ο ταξιτζής. Οι γόνδολες δεν έχουν καμία σχέση με το ψάρεμα. Έχουν όμως και αυτές αυτό το σκεπασμένο μέρος στην πλώρη τους κι άλλο ένα στο πίσω μέρος, στην πρύμη, εκεί που πατά ο γονδολιέρης!

Μήπως λοιπόν αυτά τα φτιάχνουν για να πατάμε; Κάτι σαν σκαμνάκια; Πάμε και στην επόμενη φωτογραφία:

Ουπς! Εδώ δεν έχει σκεπαστό! Κι αντί για σκεπαστό βλέπουμε ένα σανιδάκι. Κι άλλο ένα σανιδάκι πρέπει να έχει στην πρύμη, εκεί που κάθεται ο άνθρωπος. Πάγκους δηλαδή...

Ήρθε η ώρα για την επόμενη φωτογραφία και για να λύσουμε το αίνιγμα:

Μια βάρκα μινιατούρα κι αυτή. Από το naftoporos.gr. Είναι όμως φτιαγμένη όπως ακριβώς οι αληθινές. Προσέξτε λοιπόν το πορτάκι! Αυτό το σκεπαστό μέρος της πλώρης έχει και πορτάκι. Κι ένα μικροσκοπικό "δωματιάκι" πίσω του. Όχι, δεν είναι το δωμάτιο του Καροτένιου. Είναι ένα ντουλάπι σαν και το ντουλαπάκι που έχει το αυτοκίνητο μπροστά από τη θέση του συνοδηγού. Ο βαρκάρης φυλάει στο ντουλάπι αυτό διάφορα χρήσιμα για τη βάρκα του πράγματα. Και συνήθως εκεί φυλάει την άγκυρα.

Ντουλαπάκια οι βάρκες έχουν και σε άλλα σημεία. Γιατί πάντα χρειάζεται κάποιος χώρος να φυλάνε πράγματα αφού η βάρκα όταν ταξιδεύει συχνά βρέχεται και το εσωτερικό της από το κύμα. Το πιο συνηθισμένο μέρος όμως για ντουλάπι είναι μπροστά στην πλώρη. Κι αυτό επειδή συχνά η πλώρη βουλιάζει στο νερό κι έτσι μ' ένα σμπάρο (συγνώμη, με ένα ντουλάπι ήθελα να πω! ) έχουμε δυο καλά. Και αποθηκούλα και προστατεύουμε τη βάρκα να μη γεμίζει με το παραμικρό νερά.

Είδαμε ακόμη πως χρησιμεύει για να πατάμε επάνω. Για το ψάρεμα ή και για να μπούμε και να βγούμε από τη βάρκα. Ακόμη μπορούμε και να καθόμαστε εκεί όταν κάνουμε βαρκάδα. Αρκεί να μην έχει κυματάκι, αλλιώς θα μουσκέψουμε. Εκτός και είναι καλοκαίρι και θέλουμε ακριβώς αυτό, να δροσιζόμαστε από το κύμα.

Ακούστε τώρα και πώς λέγεται αυτό το ντουλαπάκι: Φουρνιστή!

Μπορείς να σκεφτείς γιατί το λένε έτσι; Ποια λέξη σου θυμίζει η φουρνιστή;

Από το βιβλίο του Τάκη Λάππα: ΟΙ ΜΠΟΥΡΛΟΤΙΕΡΗΔΕΣ ΤΟΥ 21