ΔΩΡΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

Δωρικός Ρυθμός ονομάζεται στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική, και ειδικότερα στη ναοδομία, ο ρυθμός εκείνος που διακρίνεται για τη λιτότητα, την αυστηρότητα και τη μνημειακότητά του από τον πιο διακοσμητικό Ιωνικό Ρυθμό.

Οι απαρχές του Δωρικού Ρυθμού πιστεύεται ότι βρίσκονται στο Άργος και την Κόρινθο, δύο σημαντικά δωρικά κέντρα τέχνης κατά τη Γεωμετρική Περίοδο (8ος αι. π.Χ.). Ωστόσο από τά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα τόσο πρώιμης εποχής δεν έχουν σωθεί, αφού μάλιστα για την κατασκευή τους θα πρέπει να είχε χρησιμοποιηθεί κυρίως ξύλο. Πράγματι, ο Παυσανίας αναφέρει ότι στον δωρικό ναό της Ήρας στην Ολυμπία (έναν από τους αρχαιότερους) είδε έναν ξύλινο κίονα ανάμεσα στους λίθινους. Φαίνεται ότι οι ξύλινοι κίονες αντικαταστάθηκαν σταδιακά με λίθινους. Αυτό δικαιολογεί και το ότι κανένας από αυτούς δεν είναι ίδιος με κάποιον άλλο.

Κίονες
Κύριο χαρακτηριστικό των κιόνων είναι η απουσία βάσης: οι κίονες στηρίζονται απευθείας στον στυλοβάτη. Τα κιονόκρανα είναι λιτά σε σχέση με τους άλλους δύο ρυθμούς. Αποτελούνται από δύο μέρη, τον "εχίνο" και τον "άβακα". Ο "άβακας" είναι το τετραγωνης κάτοψης ανώτερο σημείο του κίονα στο οποίο στηρίζεται το επιστύλιο, ενώ ο "εχίνος" (αχινός) είναι το αμέσως κατώτερο σημείο το οποίο αποτελεί ομαλή μετάβαση από τον "άβακα" στον κυρίως κίονα.Ένα ακόμη χαρακτηριστικό των δωρικών κιόνων είναι ότι οι αιχμές των ραβδώσεών τους είναι οξύες και όχι επίπεδες όπως στον Ιωνικό και τον Κορινθιακό.

Θριγκός
Ο θριγκός στα δωρικά κτήρια αποτελείται από δύο μέρη: το επιστύλιο και τη δωρική ζωφόρο. Το επιστύλιο (η ζώνη που ακουμπά ακριβώς πάνω στους κίονες) χαρακτηρίζεται από την απουσία διακοσμητικών στοιχείων με εξαίρεση μία λεπτή ταινία στο ανώτερο μέρος της, που αποτελεί συνέχεια της διακόσμησης των τριγλύφων που βρίσκονται ακριβώς από πάνω. Στη δωρική ζωφόρο, υπάρχει μία συνεχής εναλλαγή από τρίγλυφα και μετόπες. Τα τρίγλυφα είναι τρία μακρόστενα και κάθετα λαξεύματα στο μάρμαρο. Το σχέδιό τους καθιερώθηκε ώστε να θυμίζει τα ξύλινα δοκάρια που στέγαζαν παλιότερα τους ναούς. Γι' αυτόν τον λόγο, κάτω ακριβώς από το κάθε ένα (σκαλισμένα στο επιστύλιο) βρίσκονται απομιμήσεις των καρφιών που συγκρατούσαν κάποτε τις ξύλινες δοκούς, που ονομάζονται "σταγόνες". Οι μετόπες βρίσκονταν ανάμεσα στα τρίγλυφα και ήταν είτε απλά κομμάτια μαρμάρου, είτε έφεραν γραπτές ή ανάγλυφες παραστάσεις. Κατά την αρχαιότητα, τα τρίγλυφα ήταν βαμμένα μπλε ενώ οι μετόπες κόκκινες.

Το πρόβλημα της γωνιακής τριγλύφου
Το σημαντικότερο πρόβλημα στον σχεδιασμό των δωρικών ναών είναι το λεγόμενο "πρόβλημα της γωνιακής τριγλύφου". Κάθε τρίγλυφος ήταν έτσι τοποθετημένη ώστε να βρίσκεται ακριβώς πάνω από κίονα. Αυτό όμως ήταν αδύνατο να συμβεί στους γωνιακούς. Για τον λόγο αυτό έγιναν διάφορες δοκιμές αρκετά ατυχείς (όπως για παράδειγμα η μεγέθυνση των γωνιακών τριγλύφων). Η λύση δόθηκε με την κατασκευή του Παρθενώνα. Εκεί, οι γωνιακοί κίονες μεταφέρθηκαν λίγο πιο κοντά στους παραπλήσιούς τους και το πλάτος των μετόπων μεγάλωνε σταδιακά προς το κέντρο. Με αυτόν τον τρόπο το μάτι του θεατή ξεγελιέται και δίνει μία συμμετρία στο όλο κτίσμα.

ΠΗΓΗ ΑΡΘΡΟΥ: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%89%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%81%CF%85%CE%B8%CE%BC%CF%8C%CF%82

Ένας σπουδαίος ναός δωρικού ρυθμού στην Ήπειρο ήταν ο ναός του Απόλλωνα στην περιοχή της σημερινής Άρτας.

Συγκεκριμένα ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα Πύθιο Σωτήρα.

Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Πολιτισμού διαβάζουμε για το ναό αυτό:

http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=7002

Ο σημαντικότερος ναός της αρχαίας Αμβρακίας, που ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα Πύθιο Σωτήρα και δέσποζε στο δημόσιο χώρο της πόλης, βρίσκεται στο κέντρο της Άρτας, κοντά στην πλατεία Κιλκίς.

Χρονολογείται γύρω στο 500 π.Χ., με βάση πώρινα αρχιτεκτονικά μέλη, που βρέθηκαν διάσπαρτα στον περιβάλλοντα χώρο, ωστόσο στην ίδια θέση πρέπει να υπήρχαν και παλαιότερα ιερά του Απόλλωνα.

Στο ναό αυτό, που ήταν το κύριο ιερό της πόλης, φαίνεται ότι οι αρχές ανέθεταν τα δημόσια κείμενα, όπως προκύπτει από την εύρεση ενός σημαντικού δημόσιου εγγράφου, μιας ενεπίγραφης στήλης με κείμενο συνθήκης καθορισμού των ορίων μεταξύ των πόλεων Αμβρακίας και Χαράδρου, που χρονολογείται στο 2ο αι. π.Χ., αμέσως μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση, και παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τη διοίκηση των ηπειρωτικών πόλεων.

Ο ναός ήταν μεγαλοπρεπής, δωρικού ρυθμού, περίπτερος, με πρόναο και επιμήκη σηκό, και είχε διαστάσεις 44 x 20,75 μ.

Στο βάθος του σηκού διατηρείται η θεμελίωση του βάθρου για το άγαλμα ή το σύμβολο του Απόλλωνα.

Από το μνημείο σώζεται μόνο η κρηπίδα και η ευθυντηρία, αφού ήδη από τους πρώιμους χριστιανικούς χρόνους άρχισε να λιθολογείται, καθώς χρησίμευσε ως λατομείο, ενώ την ίδια περίοδο επάνω στα αρχαία ερείπια κατασκευάσθηκαν και κεραμοσκεπείς τάφοι.

Απο το 1964, οπότε έγινε γνωστή η ύπαρξη του μνημείου, άρχισε δοκιμαστική ανασκαφική έρευνά του από την αρχαιολόγο Ιουλία Βοκοτοπούλου. Η ανασκαφή συνεχίσθηκε κατά τα έτη 1966 και 1968 και ολοκληρώθηκε την περίοδο 1975-1977.

Αυτή δυστυχώς είναι η εμφάνιση του μνημείου σήμερα... Σκόρπιες "πέτρες" κάπου στο κέντρο της σημερινής Άρτα. Πέτρες όμως που έχουν πάνω τους γράψει ιστορία οι αιώνες... Και μαρτυρούν πως εδώ στην Ήπειρο, 2.500 χρόνια πριν, οι άνθρωποι είχαν φτάσει σε υψηλά επίπεδα πολιτισμού.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

__________________________

ΠΗΓΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ: http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=97&cat=1

Κάνοντας κλικ στο σύνδεσμο μπορείτε να απολαύσετε και απαγγελία αυτού του υπέροχου ποιήματος του Καβάφη, που αν και τιτλοφορείται Ιωνικόν μιλά για πολλούς ακόμη τόπους της Ελλάδας. Μιλά και για τον δικό μας τόπο, την Ήπειρο, που παρά τις λαμπρές μέρες που έζησε στο παρελθόν, πέτρες σπασμένες είναι σήμερα τα αρχαία μνημεία της...

Ακόμη όμως κι έτσι, λέγει και μας παρηγορεί ο Καβάφης, "διόλου δεν πέθαναν γι' αυτό οι θεοί".

Τότε μόνο θα πεθάνουν όταν εμείς ξεχάσουμε την αρχαία Ελλάδα, ξεχάσουμε τον πολιτισμό μας.

Όπως λοιπόν η σκαπάνη των αρχαιολόγων έφερε στο φως μετά από τόσους αιώνες τις "σπασμένες πέτρες" έτσι κι εμείς μπορούμε με τη μελέτη και την αγάπη μας να κρατάμε ζωντανή την ιστορία του τόπου μας. Γιατί η ιστορία ενός τόπου είναι όπως η ρίζα για το δέντρο. Από αυτήν αντλούμε διδάγματα και ιδέες για να κάνουμε καλύτερη τη ζωή μας.

Αξίζει λοιπόν πίσω και κάτω από τις σπασμένες και χορταριασμένες πέτρες των μνημείων να αναζητήσουμε τα τι και τα πώς έκαμαν κάποτε σπουδαία αυτή τη γωνιά της γης. Αλλά και τι έφταιξε και οδηγήθηκε ο τόπος στην καταστροφή.

Κι από έναν άλλο μεγάλο ποιητή μας, το Γιώργο Σεφέρη, με καταγωγή από την Ιωνία της Μικράς Ασίας, και τιμημένο με βραβείο Νόμπελ, ας διαβάσουμε λίγους ακόμη στίχους που μιλάνε για σπασμένες πέτρες. Είναι από το έργο του Μυθιστόρημα:

ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ

Μπράβο, Άρη! Πολύ καλή επιλογή. Σκεφτόμουν να το κάνω και με πρόλαβες... Πολλά συγχαρητήρια για την τόσο δραστήρια συμμετοχή σου στο φόρουμ της τάξης!

Με τέτοια παιδιά, σαν εσένα και τους άλλους Φαροφύλακες, είμαι σίγουρη πως οι αμυγδαλιές θα ανθίσουν πιο γρήγορα!

Ευχαριστώ μου το είπε η μάνα μου που να το ήξερα εγώ;Ουτε την Ανδρομέδα δεν ήξερα